Konkursy

Historię polskiej szkoły w Malczycach zaczęli tworzyć 50 lat temu pierwsi osadnicy, którymi byli powracający Polacy, wywiezieni w czasie II wojny światowej na roboty do Niemiec, więźniowie obozów koncentracyjnych, byli jeńcy i przesiedleńcy z Polski centralnej. Była to jednak niewielka grupa ludzi licząca około 40 osób. Liczba Polaków zamieszkujących Malczyce zaczęła wzrastać dopiero od sierpnia 1945 r., kiedy do Środy Śląskiej zaczęły napływać wielkie transporty repatriantów z województwa tarnopolskiego, stanisławskiego i lwowskiego. Początkowo jednak ludzie niechętnie osiedlali się w Malczycach ze względu na duże zniszczenia. W okresie od maja do października 1945 r. mieszkało w Malczycach 950 Niemców, a od listopada do grudnia liczba Niemców zwiększyła się do 1060 osób. Natomiast liczba Polaków w tym okresie przedstawiała się następująco : w sierpniu – 42, we wrześniu – 173, w październiku - 218, w listopadzie – 345, a w grudniu 45r. – 398 osób . W wyniku akcji osiedleńczej szybko rosła liczba ludności Malczyc osiągając w końcu 1950 r. 2872 mieszkańców. Około 75% tej liczby stanowili repatrianci, pozostała ludność to przesiedleńcy z krakowskiego, z kieleckiego i lubelskiego oraz ludność przebywająca już w okresie II wojny światowej w okolicznych wsiach na przymusowych robotach u Niemców .
  Większość repatriantów , a także przesiedleńców stanowiła ludność wiejska, około 30% robotnicy, znikomy procent inteligencja ( nauczyciele, urzędnicy, inżynierowie i lekarze ). Opuszczanie rodzinnych miejscowości przez repatriantów byłej Rzeczpospolitej było smutną koniecznością . Na terenie Malczyc w pierwszych latach powojennych utworzono 60 gospodarstw indywidualnych o łącznej powierzchni 90 ha gruntów ornych. Niewielki areał większości gospodarstw rolnych, które otrzymali przede wszystkim repatrianci z kresów byłej Rzeczpospolitej, zmuszał ich właścicieli do podjęcia dodatkowej pracy zarobkowej w miejscowych zakładach pracy. Wyłącznie z rolnictwa w latach 50 utrzymywało się 10 rolników , w latach 70 tylko 6 . W Malczycach nie było typowej zabudowy wiejskiej . Niewielka liczba obór i stodół uniemożliwiała podjęcia hodowli zwierząt. W budowanych po wojnie komórkach trzymano zaledwie po kilka sztuk trzody chlewnej, od 1-2 krowy, drób, kozy, króliki. Nie były więc typowe gospodarstwa rolne, umożliwiające efektywną produkcję zwierzęcą i roślinną. Miejski , przemysłowy charakter Malczyc nie stwarzał perspektyw rozwoju tym gospodarstwom.

 

   Prace remontowe zakładów produkcyjnych w Malczycach rozpoczęto w 1945 r. – rozbiórka min, wywóz gruzu, remonty pomieszczeń nie wymagały specjalnego przygotowania zawodowego, więc pracę podejmowali w większości ludzie bez kwalifikacji. W Zakładach Celulozy pracę podjęto kilko wysoko wykwalifikowanych pracowników z zakładów rafineryjnych Drohobycza i Borysława, zakładów chemicznych Lwowa, zakładów przemysłu drzewnego celulozowo-papierniczego w Stryju. W cukrowni również podjęło pracę kilkanaście osób o kwalifikacjach zdobytych w poprzednich miejscach pracy. W pozostałych zakładach, tj. Stoczni, Porcie i PKP przeważali pracownicy bez odpowiednich kwalifikacji, wielu z nich po raz pierwszy podejmowało pracę w przemyśle. Miejscowe zakłady pracy w 1947 r. zatrudniały 1250 osób. Na podstawie spisu ludności z dnia 29.08.1949 r. sporządzonego przez Zarząd Gminy w Malczycach wynika, że repatrianci z byłych wschodnich terenów stanowili grupę 705 rodzin złożonych z 2115 osób. Największą grupę stanowiły rodziny 3 osobowe – 302 oraz 4 osobowe – 268, 2 osobowych rodzin było 22, a osób samotnych 18. W początkowym okresie po wojennym warunki życia mieszkańców Malczyc były bardzo trudne, nie było dostatecznej ilości mieszkań na pomieszczenie napływającej ludności . Do jesieni 1945 r. nie było na terenie wsi energii elektrycznej.
  

 

 

 

 

Dopiero kiedy sieć elektryczną osady połączono z siecią wysokiego napięcia z Wałbrzycha, uruchomiono nieczynne wodociągi, których brak dotkliwie odczuwali mieszkańcy wsi. Napływ ludności polskiej do Malczyc spowodował konieczność zorganizowania pierwszej placówki szkolnej w starym budynku poniemieckim o sześciu salach lekcyjnych co nastąpiło w końcu października 1945 r. Dziś bardzo trudno jest odtworzyć przebieg pierwszego roku szkolnego 1945 / 46 , ponieważ nie zachowała się dokumentacja z tego okresu, a pamięć ludzka jest zawodna. Jak twierdzi jeden z mieszkańców Malczyc, wtedy uczeń klasy V, istniał na początku tylko jeden oddział, w którym uczyło dwóch nauczycieli. Na postawie zapisów w pierwszym protokole Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej w Malczycach z 30.08.1948r. w szkole uczyło 9 nauczycieli. W styczniu 1947r. została otwarta na terenie Malczyc Publiczna Średnia Szkoła Zawodowa. Szkoła ta poczłtkowo mieściła się w budynku szkoły podstawowej, a od 1948 r. w budynku sąsiednim w którym znajduje się obecnie sala gimnastyczna. Aby uruchomić szkołę przed likwidacją, trzeba było umieścić ją w odpowiednim budynku. Na ten cel nadawał się tylko budynek przy ulicy Dworcowej 4, zajmowały wówczas przez Odcinek Drogowy PKP. Prezydium GRN wystąpiło z odpowiednim wnioskiem do Wojewódzkiej Komisji Lokalowej i uzyskało pomocne orzeczenie upoważniające do zajęcia w/w budynku przy ulicy Dworcowej 4, aż do jej rozwiązania w 1956 r. W związku ze wzrostem liczby dzieci w wieku szkolnym , powstaje od wrze?nia1957 r. druga szkoła podstawowa w Malczycach w budynku przy ulicy Dworcowej 4 , po rozwiązanej szkole zawodowej . Do Szkoły Podstawowej Nr 2 w Malczycach uczęszczają dzieci zamieszkałe przy ulicach : Sadowej, Różanej, Dworcowej, Polnej, Jana, Mylnej, Mickiewicza, Traugutta i ze wsi Rachów. Z pozostałych ulic Malczyc i wsi Chomiąża od klasy IV do Szkoły Podstawowej Nr 2 była Waleria Borowicz. Od 1970 r. liczba dzieci w wieku szkolnym na terenie gminy maleje. Spada liczba uczniów w klasach, co powoduje obniżenie stopnia organizacyjnego szkół na terenie gminy . Dzieci z tych szkół, od klasy IV uczęszczają do obu szkół w Malczycach. Lata 1973 – 1975 to okres, w którym podjęto reorganizację szkół podstawowych na wsi, tworząc zbiorcze szkoły gminne w celu utworzenia w przyszłości 10- letnich ogólnokształcących szkół średnich. Zbiorcza Szkoła Gminna W Malczycach zaczęła funkcjonować dopiero od 23 sierpnia 1976r. Szkoła Podstawowa Nr 1 przed rozbudową funkcjonowała w dwóch budynkach wolno stojących. Budynek główny miał trzy kondygnacje podpiwniczone, powierzchnia zabudowy wynosiła 390 m2, kaburatura 2730 m3 , ilość pomieszczeń 13 , w tym 10 izb lekcyjnych. Był to budynek poniemiecki kilkakrotnie przebudowany. Natomiast drugi budynek o powierzchni 368 m2 i kubaturze 1440 m3 z salą gimnastyczną był wybudowany w 1914r. Ponieważ obydwa budynki były niefunkcjonalne, społeczeństwo Malczyc na czele z kierownikiem szkoły Piotrem Wojtkiewiczem utworzyło społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły. Zebrano zadeklarowane przez społeczeństwo i zakłady pracy pieniądze oraz zobowiązania materialne i przystąpiono do budowy skrzydła trzeciego, które połączyło istniejące budynki . W 1972 r. po odejściu na emeryturę dotychczasowego dyrektora szkoły , funkcję tę powierzono mgr Natalii Bachrynowskiej, która rok później objęła stanowisko gminnego dyrektora szkoły . W tym roku szkolnym 1972 / 73 uczyło się w Szkole Podstawowej Nr 1 w Malczycach 312 uczniów i było zatrudnionych 16 nauczycieli , wśród których tylko dwóch posiadało wykształcenie wyższe . Warunki lokalowe szkoły w czasie prowadzonego remontu były bardzo trudne, o czym może świadczyć zapis dyrektora szkoły w kronice pod datą 1.09.1973 r. : „ Nowy rok szkolny – Od wczesnych godzin rannych padał ulewny deszcz. Woda zalała schody, korytarz na poddaszu i drugim piętrze”. Początkowo budowę szkoły prowadził ZGKiM w Malczycach, jednak od 1974 r. powołano specjalną grupę remontowo-budowlaną do rozbudowy szkoły . Mimo trudnych warunków Rada Pedagogiczna przyjęła do swej pracy elementy systemu H. Muszyńskiego. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu Gminnego Dyrektora Szkół, władz gminy, nauczycieli, Komitetu Rodzicielskiego oraz miejscowych zakładów pracy, a w szczególności Cukrowni „ Małoszyn”, która pełniła rolę zakładu opiekuńczego, udało się ukończyć remont całego obiektu w 1978 r. . Po rozbudowie szkoła posiadała 17 izb lekcyjnych , salę gimnastyczną i świetlice ze stołówkę, gabinet lekarski i stomatologiczny .